Χτισμένο στους πρόποδες δυό επιβλητικών βουνών, βρίσκεται το ξακουστό Καβούσι, ένα απ’ τα πιο ενδιαφέροντα χωριά της Ιεράπετρας. Χτισμένο σε υψόμετρο 140 μέτρων με θέα τον, πνιγμένο στα λιόδεντρα, κάμπο και τα νερά του Κρητικού Πελάγους, το Καβούσι είναι ένα ιστορικό και ιδιαίτερα ζωντανό χωριό που προσφέρει πλήθος δραστηριοτήτων και αξιοθέατων. Ο πληθυσμός του είναι 559 κάτοικοι (Απογραφή 2011), 955 (απογραφή 1881).

Με θέα τον κόλπο του Μεραμπέλλου και πάνω στο σταυροδρόμι που ενώνει τις τρεις μεγάλες πόλεις του νομού, βρίσκεται το παραθαλάσσιο χωριό της Παχειάς Άμμου. Χαρακτηριστικές οι πολλές ταβέρνες πάνω στο κύμα και βέβαια ο σπουδαίας σημασίας μινωικός οικισμός των Γουρνιών που βρίσκεται στην περιοχή. Ο πληθυσμός του οικισμού είναι 574 κάτοικοι (Απογραφή 2011), 162 κάτοικοι (Απογραφή 1928, [πρώτη καταγραφή)

1 χλμ πάνω από το Πάνω Χωριό, χτισμένο αμφιθεατρικά με καταπληκτική θέα.

Σε κομβικό σήμείο πάνω στο στενότερο σημείο της Κρήτης βρίσκεται η κοινότητα του Κάτω Χωριού, που περιλαμβάνει εκτός απ’ το ομώνυμο χωρίο, την Επισκοπή, το Πάνω Χωριό, τα Παπαδιανά και την μαγευτική Θρυπτή πάνω στα λασιθιώτικα βουνά. Η στρατηγική τους θέση τους σε συνδυασμόμε το κλίμα, τα άφθονα νερά, και κατά συνέπεια τα ιδιαίτερα παραγωγικά εδάφη, μαρτυρούν τους λόγους για τους οποίους η περιοχή κατοικείται από τη Νεολιθική εποχή, πάνω από εφτά χιλιάδες πίσω στο παρελθόν.

Στη σκια του επιβλητικού φαραγγιού του Χα βρίσκεται το γραφικό Μοναστηράκι. Οικισμός με παρουσία αιώνων,με τα πρώτα σπίτια να ανήκουν σε μοναχούς, ήκμασε τον 19ο αιώνα, όμως σταδιακά εγκαταλείφθηκε και για πολλά χρόνια μόνο ένας κάτοικος έμενε στην περιοχή. Σήμερα το Μοναστηράκι μετά από συστηματικές αναπαλαιώσεις κτιρίων και υποδομών δίκαια χαρακτηρίζεται ως ένα απ’ τα πιο όμορφα χωριά της Ιεράπετρας.