Δυτικά της Ιεράπετρας, 25 χλμ., στις εκβολές του ποταμού Σαραντάπηχου, σε μια καταπράσινη κοιλάδα με ελιές και πορτοκαλεώνες είναι χτισμένο το όμορφο, παραλιακό, τουριστικό χωριό Μύρτος. Πήρε την ονομασία του από την Μυρτιά την κοινή ή Μυρθιά που φύεται στην περιοχή.
Οι παραλίες του, τα βαθιά καταγάλανα νερά, η αύρα του Λιβυκού και το ήπιο κλίμα, έχουν καθιερώσει εδώ και χρόνια το Μύρτος ως ιδανικό τόπο παραθερισμού. Το Μύρτος, κοινότητα σήμερα τοπικό Διαμέρισμα του Δήμου Ιεράπετρας, το 1630 είχε 28 κατοίκους, το 1881 είχε 127 και το 2001 440 κατοίκους. Ένα απ’ τα πιο δημοφιλή θέρετρα της περιοχής, μαγεύει με την ομορφιά του, ενώ ταυτόχρονα κρύβει πίσω του ένα πολύ πλούσιο ιστορικό παρελθόν.
Το γαλήνιο περιβάλλον και μια ιδιαίτερη αίσθηση ψυχικής ανάτασης που εκπέμπει η περιοχή είναι τα βασικά χαρακτηριστικά που ο κάθε επισκέπτης θαυμάζει στο Μύρτος. Η περιοχή σφύζει από ζωή τους καλοκαιρινούς μήνες μιας και είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη τουριστικά. Στην μακρύ παραλιακό πεζόδρομο αλλά και στα ενδότερα του χωριού, υπάρχουν πλήθος καταστημάτων, ταβέρνες και βέβαια κάθε λογής κατάλυμα. Τα γραφικά σοκάκια προσφέρονται για βόλτες, ενώ στο χωριό λειτουργεί και Μουσείο, αφιερωμένο στην ιστορία του τόπου και περιλαμβάνει και αρχαιολογική συλλογή, με σπουδαία ευρήματα από την αρχαία ιστορία του τόπου.
Στη θέση Φούρνου Κορυφή βρίσκεται ένας απ΄τους πρώτους οικισμούς της μινωϊκής εποχής, ο μοναδικός της πρωτομινωϊκής περιόδου που είναι πλήρως ανασκαμμένος, στον οποίο αναπτύχθηκε ιδιαίτερα η κεραμοποιεία ενώ η ομοιομορφία στα κτίσματα φανερώνει πως εκείνη την περίοδο δεν είχαν αναπτυχθεί ακόμα κοινωνικές διακρίσεις ανάμεσα στους κατοίκους. Στοιχείο που φαίνεται να αλλάζει σε μεταγενέστερες φάσεις του μινωϊκού πολιτισμού, όπως φαίνεται και από την πολυτελή έπαυλη που διασώζεται στη θέση Πύργος.Στο Μύρτος, σε μεταγενέστερη φάση του μινωικού πολιτισμού, άκμασε και άλλη μια κοινότητα απ’ την οποία διασώζονται σήμερα ερείπια ένος πολυτελούς ανακτόρου στη θέση Πύργος. Δυτικά του Μύρτους διακρίνονται και τα ίχνη του Ρωμαϊκού παρελθόντος της περιοχής, με διάφορα κτίσματα λουτρά και ψηφιδωτά.
Όπως και σχεδόν όλα τα χωριά της ευρύτερης περιοχής δυτικά της Ιεράπετρας, ο Μύρτος υπέφερε απ΄τη Γερμανική κατοχή με το μνημείο πεσόντων στο κέντρο του χωριού να μαρτυρά τις εκτελέσεις που εγίναν το 1943.
