Είναι από τα μεγαλύτερα χωριά της Κρήτης, βόρεια της κοιλάδας του ποταμού Σαραντάπηχου. Απέχει 28 χλμ. από την Ιεράπετρα και 40 χλμ. από τον Άγιο Νικόλαο. Σε καταπράσινη πλαγιά, με απέραντους ελαιώνες, με απεριόριστη θέα στην κοιλάδα του Μύρτους, το Λυβικό Πέλαγος και τις γύρω βουνοκορφές που το περιβάλλουν.
Πριν δύομιση χιλιάδες χρόνια η αρχαία «Μάλα» ήταν μια αυτόνομη πόλη κράτος που εξέδιδε το δικό της νόμισμα, είχε το δικό της στρατό και λάτρευε τους δικούς του ξεχωριστούς θεούς. Στην περίοδο της Ενετοκρατίας ήταν το μεγαλύτερο χωριό της επαρχίας της Ιεράπετρας και ένα απ’ τα μεγαλύτερα της Κρήτης. Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ήταν τόπος απαράβατος ενώ στη γερμανική κατοχή ηγήθηκε των αγώνων και πλήρωσε με αίμα την αντίσταση. Σήμερα οι Μάλες όπως ονομάζονται πλέον, παραμένουν ένα ζωντανό και ακμαίο χωριό που αγναντεύει από υψόμετρο 600 μέτρων το Λιβυκό Πέλαγος και τα υπέροχα τοπία που χαρίζει το βουνίσιο ανάγλυφο που το περιβάλουν.
Το εντυπωσιακό φυσικό περιβάλλον της περιοχής είναι το πρώτο που θαυμάζει ο κάθε επισκέπτης και ένας απ’ τους λόγους επίσκεψης ανθρώπων που αγαπούν και εξερευνούν τη φύση. Οι Μάλες είναι το σημείο εκκίνησης για κάθε έιδους φυσιολατρική διαδρομή, είτε προς το πευκόφυτο δάσος του Σελάκανου, είτε προς το οροπέδιο του Καθαρού και τις πηγές Ρετικού.
Η περιφέρεια των Μαλλών περιλαμβάνει και το εγκαταλειμμένο χωριό Άγιος Γεώργιος Λούτρα, την Ιερά Μονή Εξακουστής, την παλιά Μονή του Αρμού που ήταν θερινή έδρα του επισκόπου “Ιεράς” και όπως αναφέρεται έχουν θαφτεί εκεί 7 Δεσποτάδες. Οι Μάλλες με τα υπέροχα φυσικά τους τοπία προσφέρουν αξέχαστες φυσιολατρικές διαδρομές προς το οροπέδιο του Καθαρού, προς την πηγή Ρετικού και την Παναγία τη Μεσσοχωρίτισσα (Παλαιολόγειος ναός), τον Άγιο Νικόλαο, τον δίκλυτο ναό του Άγιου Χαραλάμπους και Αφέντη Χριστού με το ωραιότερο τέμπλο, έργο των Νιταδώρων ξυλογλυπτών του Λασιθίου.
Κεφαλοχώρι σήμερα οι Μάλλες με πλούσια Ιστορία, Λαογραφία, πολιτισμό, αγώνες στις διάφορες ιστορικές περιόδους.
