Μνημειακή Ελιά Αζοριά

Η Ελιά του Αζοριά βρίσκεται 1 χιλιόμετρο νότια του χωριού Καβούσι και πολύ κοντά στον ομώνυμο αρχαιολογικό χώρο. Η ελιά αυτή, αποτελεί ένα φυσικό μνημείο και είναι η αρχαιότερη ελιά στον κόσμο. Μάλιστα, είναι μπολιασμένη σε άγριο υποκείμενο, αποτελώντας το αρχαιότερο δείγμα μπολιάσματος στον κόσμο.

Το ελαιόδεντρο αυτό έχει ανακηρυχτεί από τον Σύνδεσμο Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης ως Μνημειακό, λόγω των μεγάλων διαστάσεων του κορμού αλλά και λόγω της θέσης του κοντά στους αρχαίους οικισμούς του Βροντά, του Κάστρου και του Αζοριά, όπου έχουν ανευρεθεί πολλά αγγεία και συστήματα έκθλιψης ελαιοκάρπου. Το ελαιόδεντρο ανήκε το 2008 στον Γεώργιο Γραμματικάκη και είναι ποικιλίας Μαστοειδούς που τοπικά αποκαλείται «μουρατοελιά».

Η μέγιστη διάμετρος του κορμού είναι 4,9 μέτρα και η περίμετρος 14,20 μέτρα. Με βάση την μέθοδο των ετησίων δακτυλίων, υπολογίζεται ότι το δέντρο φυτεύτηκε την περίοδο 1350 με 1100 π.Χ.

Το 2004 μετά από πρόταση των κατοίκων της περιοχής και του δήμου της Ιεράπετρας, αποφασίστηκε ότι η πρώτη νικήτρια του Μαραθωνίου Γυναικών στους Ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας, θα στεφανωθεί με στεφάνι από αυτό το ελαιόδεντρο.